Göller Bölgesi, Mars keşiflerine ışık tutuyor

BURDUR-BHA Burdur'un Yeşilova ilçesinde yer alan Salda Gölü'nde yürütülen çalışmaların ardından, Türkiye’nin Göller Bölgesi’ndeki diğer kayaçlar da Mars'taki benzer oluşumların kökenini ve oluşum süreçlerini anlamada bilimsel bir referans noktası olacak. Salda Gölü’nde bulunan magnezyum karbonatların, Mars'taki Jezero Krateri’nde keşfedilen karbonatlarla benzerlik göstermesi üzerine NASA ve bilim dünyası bu bölgeye ilgisini yoğunlaştırdı. NASA'nın Mars'a gönderdiği “Perseverance” aracı çalışmalarını sürdürürken, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) araştırmacıları Salda Gölü ve çevresindeki kayaçları mercek altına aldı. İTÜ Jeomikrobiyoloji-Biyojeokimya Laboratuvarı ile University College London'a bağlı Mullard Space Science Laboratory (MSSL) arasında başlatılan bilimsel iş birliği kapsamında, Göller Bölgesi’ndeki farklı kayaç türleri ayrıntılı biçimde incelenecek. Araştırma kapsamında, Rosalind Franklin Mars gezgininde bulunan PanCam ve Enfys cihazlarının emülatörleri kullanılarak kayaç analizleri gerçekleştirilecek. Uzaktan algılama yöntemleri ile elde edilecek jeokimyasal ve jeolojik veriler, Mars’taki karbonat oluşum süreçlerine ışık tutacak. Göller Bölgesi büyük önem taşıyor İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi ve araştırma grubu lideri Prof. Dr. Nurgül Balcı, yalnızca Salda Gölü değil, Göller Bölgesi’ndeki diğer örneklerin de büyük önem taşıdığını belirtti. Mars'ta magnezyum karbonatların yaygın olduğunu vurgulayan Balcı, bu karbonatların farklı şekillerde oluşmuş olabileceğini ve bu çeşitliliğin kayaçlar üzerinde bıraktığı izlerin incelenmesiyle Mars’taki karbonatların kökenine dair yeni veriler elde edileceğini ifade etti. Balcı, University College London’daki Mars Laboratuvarı ile yürütülen ortak çalışmaların, Mars'ta elde edilen spektral analiz verilerinin Dünya’daki benzer örneklerle karşılaştırılmasını sağlayacağını söyledi. Halihazırda Mars’taki Rosalind Franklin sondasından gelen verilerle, Göller Bölgesi’nden elde edilecek analizler karşılaştırılarak yeni çıkarımlar yapılacak. “Mars’taki karbonatlar, geçmişte büyük su kütlelerinin varlığına işaret ediyor” diyen Balcı, bu suyun döngüsünü ve etkilerini anlayabilmek için Dünya’daki benzer ortamlarda yapılacak detaylı çalışmaların önemine dikkat çekti. Salda Gölü’nün bu tür çalışmalar için bilimsel bir kapı açtığını belirten Balcı, Göller Bölgesi’nin düşündüklerinden çok daha fazla jeolojik ve mineralojik benzerlik taşıdığını keşfettiklerini dile getirdi. Bu çalışmaların sadece gezegen bilimi ve yaşam arayışına katkı sunmakla kalmayacağını, aynı zamanda gençler arasında bilimsel ilgiyi artıracağını ifade eden Balcı, kurulması önerilen ve yakında faaliyete geçmesi beklenen Salda Bilim Merkezi'nin bu alandaki farkındalığı artırmada önemli rol oynayacağını vurguladı.